سرزمین هزار ادیان
هند سرزمین هزار ادیان و دموکراسی ترین کشور جهان، یکی از دیدنی ترین مناطق این کره خاکی است، که عموما آن را کشور هفتاد و دو ملت می خوانند . تعدد ادیان و مذاهب اقوام و فرهنگ ها، این کشور را در جهان بی نظیر کرده است .
این کشور در پانزده آگوست سال 1947 میلادی از انگلستان استقلال یافت . مساحت این سرزمین 000/287/3 کیلومتر مربع (ششمین کشور جهان) است که حدود یک میلیارد انسان را در خود جای داده است .
نوع حکومت هند، چندحزبی فدرال با دو مجلس قانونگذاری است که بر اساس مقررات قانون اساسی که توسط مجلس مؤسسان در 26 نوامبر (1949 م) و 26 ژانویه (1950م) قدرت اجرایی یافت، عمل می کند .
این سرزمین با کشور چین، نپال، بنگلادش همسایه است و از جنوب غربی، با خلیج بنگال، از جنوب شرقی با دریای عرب و از جنوب با اقیانوس هند هم مرز است .
حزب ملی کنگره، حزب کوردال، حزب جاناتا، حزب جاناتا دال، حزب کمونیست هند، حزب ملی کنگره هند، حزب کمونیست، حزب مهاریتا جاناتا، حزب راستر یاسنجای مانچ، احزاب اصلی این کشور پهناودند .
غیر از هندی و انگلیسی که زبان رسمی هند است، بیش از 1500 زبان و لهجه دیگر در این کشور وجود دارد .
آزادی مذهب در قانون اساسی کشور هند قید شده و در مقدمه آن اعلام شده است که حفظ آزادی عقیده، ایمان و عبادت جزء حقوق تمامی اتباع هندی می باشد . با وجود اینکه در قانون اساسی هند آزادی مذهب عنوان شده است، اما باروی کار آمدن هر حکومتی که دارای مذهب خاصی است، بقیه مذاهب مورد بی توجهی قرار می گیرند . (1)
شناخت ادیان و مذاهب در هند بدون درک و فهم عقاید و آداب و رسوم مذهبی آن دشوار است . ادیان تاثیر زیادی بر زندگی اجتماعی روزمره افراد گذاشته است . در واقع می توان گفت که در هند این شیوه زندگی و بخش تکمیلی سنت هندی است و برای اکثر مردم این کشور دین در هر جنبه از زندگی، از پیش پا افتاده ترین امر گرفته تا سیاست و تحصیلات نفوذ دارد .
ادیان هند، ریشه های تاریخی عمیقی دارند، که هندیان معاصر این ریشه ها را به ذهن سپرده اند . فرهنگ قدیم آسیای جنوبی حداقل 4500 سال سابقه دارد که در ابتدا به صورت متون دینی به هند منتقل شده است . میراث هنری و همچنین مشارکت عقلانی و روشنفکرانه، بیشتر مدیون اندیشه دینی در این سرزمین بوده است . تماس این کشور با فرهنگ دیگر کشورها منجر به انتشار ادیان هندی در سراسر جهان شده است . آیین و اندیشه هندی بر آسیای جنوب شرقی و آسیای شرقی در دوران باستان تاثیر گسترده ای داشته و اخیرا در اروپا و آمریکای شمالی نفوذ کرده است . همچنین می توان گفت خاستگاه تعدادی از ادیان جهان در هند می باشد و ادیان دیگر که در مکان های دیگر ریشه گرفته اند، زمینه رشد خود را در آن جا یافته اند .
هندوئیسم، اسلام، جینیسم، بودائیسم، مسیحیت و آیین سیک، ادیان اصلی در کشور هند هستند . در بعضی از این ادیان نظیر بودائیسم، هندوئیسم و جینیسم برای رسیدن به مراحل بالای شناخت و معرفت نیاز به آموزش های سخت، طاقت فرسا و طولانی است; چنانکه مشتاقان این ادیان، برای رسیدن به مراحل بالای شناخت و معرفت مجبور به ترک خانه و کاشانه می شوندو به مدارس خاصی که در معابد دایر شده، می روند و در از آنجا به تزکیه و ریاضت نفس از جمله روزه داری، دعا و نیایش های طولانی، امساک از گناه می پردازند . به این ترتیب در این ادیان برای رسیدن به حقیقت متعالی، نیاز به پاکی روح و جسم است . با توجه به یک باور هندی، آموزش در هند، جسم و روح را در بر می گیرد و تفکر جزء جدایی ناپذیر برای رسیدن به شناخت و معرفت است . روح پاک و بدون آلایش است که درهای آگاهی و شناخت را به روی انسان های پاک از گناه و پرهیزگار می گشاید و پرده های مادیت را از جلوی دیدگان اینان به کنار می نهد . آری، لطافت روحی است که انسان را به یگانه معبود و خالق هستی بخش خود که ازلی ترین و ابدی ترین است، نزدیک می کند . عشق رسیدن به ذات احدیت نیازمند چنین رنج ها و مرارت هایی است که فقط افراد خاص می توانند متحمل شوند .
در کشور هند، روزانه اکثریت مردم به آیین و مناسک دینی موجود در ادیانشان می پردازند . این آیین و مناسک که بیشتر مدیون گذشته است دائما در حال تکامل است . بدین ترتیب می توان گفت، دین یکی از مهم ترین وجوه تاریخ و زندگی معاصر هند است .
آداب و رسوم رایج هند که در مذهبی ترین عقاید، رسوخ پیدا کرده و در بسیاری از جشنواره ها با موسیقی، و تشریفات همراه است، در تمام جوامع، مشترک می باشد . هر یک از این نوع جوامع دارای زیارتگاه ها، قهرمانان، افسانه ها و حتی ویژگی های آشپزی خاص خود هستند که با تنوع بی نظیری که نبض جامعه است، در هم آمیخته اند .
سکولاریسم (جدایی دین از سیاست) از اصول مهم قانون اساسی در این کشور است . احتمالا سکولاریسم در این کشور به دو معناست: 1 . برابری ادیان و احترام قائل شدن به تمام ادیان و مذاهب در این کشور، که در سانسکریت به مفهوم «شکوفا شدن تمام مذاهب » بیان شده است; 2 . جدایی دولت از کلیسا که سکولاریسم نامیده می شود و در هند علیه روابط تاریخی دولت و کلیسا در چارچوب روابط دولت و آیین هند و اسلام بروز کرده است . (2)
هند کشوری فوق العاده مذهبی است . هندیان به راحتی می توانند ادیان مختلف را قبول کنند . در واقع هندیان با مسامحه و مدارا در کنار یکدیگر زندگی می کنند، چون اصولا پلورالیست و تکثرگرا هستند و به اساطیر چند خدایی اعتقاد دارند; ضمن اینکه برهمن همیشه هست، اما چون دنیا را همواره به صورت بازی می بینند، آن بعد تراژیک را که در بعضی از ادیان دیگر می بینید، در هند وجود ندارد . (3)
آیین حاکم بر این کشور هندوئیسم است و هشتاد درصد مردم هند از این آیین پیروی می کنند . علاوه بر هندوها، مسلمانان، گروه های دینی غالبی هستند که نقش مکملی را در جامعه هند ایفا می نمایند . ادیان مهم هند عبارتند از:
1 . هندوئیسم : (Hinduism) عقاید زیربنائی در آیین هندوئیسم به آسانی قابل تعریف نیست و فلسفه واحدی که اصول عقیدتی اکثریت جمعیت این کشور را شکل دهد وجود ندارد . هندوئیسم احتمالا تنها سنت دینی است که اصول نظری و تجلی واقعی آن تنوع دارد، که به همین علت این آیین «موزه ادیان » ( musemofreligions » نامیده شده است . این آیین نه دارای » ، اوپانیشادا « upanishada » و بهاگودگیتا « Bhagwad Gita » همه به عنوان متون مقدس برای هندوها قلمداد شده اند .
برخلاف بیشتر ادیان، هندوئیسم از پرستش یک خدای واحد طرفداری نمی کند . تعدادی از طرفدارانش ممکن است شیوا «shiva » ، ویشنو vishnu] » ، راما « Rama » ، کریشنا « Krishna » یا تعدادی از رب النوع ها (خدایان) و ربه النوع ها (خدابانوان) را پرستش کنند، یا تعدادی دیگر از طرفدارانش ممکن است روح متعالی ( (Spirit Supreme یا «روح جاویدان » indestructibe Soul] » را پرستش کنند . هر فرد ممکن است با عقیده به هر یک از این اعتقادات یک هندوی خوب نامیده شود . این امر دلالت بر وجود تضادهایی در این آیین می کند که مشخصه آن می باشد . از یک سو این امر کاوشی در واقعیت غاییUltimate Reality] » است و از سوی دیگر فرقه هایی وجود دارد که ارواح، درختان و حیوانات را می پرستند . جشن ها و اعیاد، نه تنها در ارتباط با رب النوع ها و ربه النوع ها هستند، بلکه در ارتباط با خورشید، ماه، گیاهان، رودخانه ها، اقیانوس ها، درختان و حیوانات اند . بعضی از اعیاد هند طرفداران زیادی دارد; نظیر عید دی والی، هلی، دسهرا، گنش چاتورتی . پنگال، جاناماساتی و شیوا راتری . این جشن ها به آیین هندوئیسم جاذبه محبوب کننده تری می دهد و سنت هندی را غنی و زنده می سازد . در اسطوره شناسی هند، قهرمانان حماسی شبیه موهاباهارت و درامایانا وجود دارند که زندگی جاوید به آنها بخشیده شده است و هنوز در زندگی روزانه مردم هند زنده اند . خدایان هندوئیسم زمانی ابرانسان و انسان هستند و احساس ملموسی از محبت و شناخت نسبت به آنها وجود دارد . خدایان هندوئیسم زنده هستند، در معابد می زیند و در اذهان و قلب های هندوان همیشه جای دارند . بدین ترتیب می توان گفت پیروان هندوئیسم که گروه های متفاوت از سنت های عبادی و فلسفی هستند، رسما 6/687 میلیون نفر یا 82% از جمعیت را در سال 1991 میلادی تشکیل داده اند .
2 . آیین سیک : (Sikhism) در اوایل قرن شانزدهم در ایالت پنجاب در شمال هند ظهور یافت . مؤسس این آیین، گارو ناناک بود که از اوان کودکی جذب اولیای هندو و مسلمان شده بود . گارو یک هندو به دنیا آمد و همچنین تحت تاثیر آموزه های اسلام بود . او شروع به تبلیغ پیام وحدت هر دو دین (اسلام و هندوئیسم) کرد . بر طبق نظرات او، آموزه های اساسی این دو دین اساسا یکی بود . ناناک تعدادی پیرو جذب کرد و به عنوان یک آموزگار یا گورو ( (Gruru شناخته شد . مریدانش با یکدیگر سنت مذهبی جدیدی را خلق کردند که آیین سیک نامیده شد . گوروها کسانی بودند که از ناناک متابعت می کردند و در تحکیم و گسترش آیین سیک نقش داشتند . آموزه های گوروناناک همه در گوروگرانت صاحب « Guru Granth Sahib » کتاب مقدس سیک ها سمبلی از خداوندگار برای سیک ها بود . پنجمین گورو، گوروی آرجیون، معبدی طلایی در آمریتسار (Amritsar) ساخت که مقدس ترین زیارتگاه سیک ها شد . دهمین گورو، شخصی به نام «گویند سینگ » بود که معتقد بود آموزش نظامی، به سیک ها کمک می کند تا از خودشان دفاع کنند . گورو گریند سینگ در روز بای ساکهی Baisakhi] » در سال 1699 میلادی آنادپور به پیروانش دستور داد تا نزد او گرد آیند . همانطور که مرسوم بود و بدین ترتیب آیین جدید اخوت سیک ها که تحت عنوان کاهالسا (افراد تزکیه یافته) نامیده شد، به وجود آمد . پنج مرد منتخب به خاطر وفاداری به گورو انتخاب شدند و به آنها شهدی خاص به نام آمریت (amrit) برای تشرف به اخوت کاهالسا نوشانده شد . گورو همچنین تصمیم گرفت که به سلسله گورها خاتمه دهد و خودش را آخرین گوروی سیک نامید . آیین سیک یکتاپرستی، یعنی پرستش خدای واحد را پیشنهاد کرد . این آیین با نظام طبقاتی مخالف است و عقیده دارد که همه انسان ها با هم برابرند . با این وجود ایده های کارما و نوزایی هندوئیسم پذیرفته می شوند . امروزه بسیاری از آداب و رسوم سیک ها برای هندوها در جامعه هند رایج هستند . ازدواج میان دو فرد از دو جامعه متفاوت رایج است . به هر حال سیک ها خودشان هویت آشکار خود را دارند . اگرچه اینان کمتر از 2% از جمعیت هند را شامل می شوند، ولی هویت مشخصی در ترکیب دینی هندیان و جامعه هند دارند .
3 . بودائیسم : (Buddhism) این آیین به عنوان شاخه ای از هندوئیسم در کشور هند آغاز شد; اما در نهایت این آیین در سراسر آسیا رایج گشت . شخصیت و آموزه های گوتام بودا مؤسس این آیین، بر زندگی میلیون ها نفر در ژاپن، چین و آسیاسی جنوب شرقی سایه افکنده است . بودائیسم بر مبنای اصول یا قانون ناپایداری اشیاء قرار گرفته است . بر طبق آیین بودا هر شی ء در حال تحول است; گرچه ممکن است بعضی چیزها پایدارتر از دیگر چیزها باشد . اصول مهم دیگر این آیین قانون علیت است . بر طبق این قانون، هیچ چیزی ناشی از احتمال صرف نیست . بودائیسم در واقع یک قدم فراتر از جینیسم رفته و معتقد است که در جهان هیچ چییز مطلق نیست، بلکه همه چیز در حال حرکت است و مجموعه این حرکات به افراد توهم ثبات می دهد، در حالی که اصولا ثباتی در کار نیست . (3) در واقع می توان گفت که در کنار نیروهای طبیعی، کارما ( (Karma است که منجر به وقوع همه حوادث می شود . مفاهیم رایج روح جاویدان و چرخه نوزایی ازدو اعتقاد فلسفی فوق ناشی شده اند . بودا از یک شیوه معتدل (Middle Path) پیروی می کند، که در این شیوه، بودا نوعی زندگی متعادل و هماهنگ را پیشنهاد کرد که بین دو قطب لذت طلبی و ریاضت مطلق است .
بودائیسم بر پایه چهار حقیقت شریف مبتنی است .
1 . درد و رنج جهانی است;
2 . میل و اشتیاق فراوان که این درد و رنج را می آفریند;
3 . از این درد و رنج می شود جلوگیری کرد و بر آن غلبه نمود;
4 . ریشه کنی امیال می تواند به رفع درد و رنج منجر گردد و برای ممانعت از درد و رنج هر کسی باید بر میل و آرزو غلبه پیدا کند و این غلبه می تواند به کسب نیروانا ( (Nirvana یا روشنگری کاملی منجر شود .
هشت درصد از جمعیت هند پیرو بودائیسم هستند .
4 . جینیسم ( : (Jainism یک سنت مذهبی در هند است که همزمان با آیین بودا تاسیس شد . این آیین مانند بودائیسم در آغاز پیدایش خود سازمانی رهبانی بوده است که به تهذیب اخلاق می پرداخته و از طریق ترحم و گرامی داشتن حق حیات و پرهیزگاری و امساک می خواسته است از اقیانوس «سامسارا» بگذرد و به ساحل آرامش ابدی راه یابد . به همین جهت قدیسین و فرزانگان، این آیین را «تیرتامکارا» می گفته اند; یعنی آنهایی که گذرگاهی برای عبور از دریایی «سامسارا» پیدا کرده اند . (4) ماها ویرا یکی از فاتحان فلسفه جین همزمان با شروع آیین بودائیسم به تبلیغ جینیسم پرداخت . جینیسم نظیر بودائیسم علیه فساد در تفسیر آیین بودا که در آن زمان رایج بود، ظهور کرد . فلسفه اصلی جینیسم که ترک امیال و غلبه بر نفس است، به تکمیل عقل منجر می شود . گذر از مادیت به معنویت و بردگی به آزادی در این آیین اهمیت دارد . در واقع هدف اصول اخلاقی جین رسیدن به مقام نجات و «نیروانا» است . (5) پیروان این آیین خدایان مورد علاقه هندوئیسم را قبول کردند، اما آنها را پائین تر از جین ها می دانستند . توجه این آیین به تزکیه روح از طریق رفتار درست، ایمان درست (اعتقاد به کتاب مقدس جین) و معرفت درست بوده است، که این سه اصل را سه گوهر گرانبها (triratna) می دانند .
طرز رفتار درست شامل پنج نوع پرهیزگاری می باشد: عدم آزار و اذیت دیگران در من نگفتن، پرهیز از دست بردن به مال دیگران، تزکیه نفس، دلبسته نبودن به امور دنیوی . این آیین همچنین طرفدار عدم خشونت مطلق است . راهبه های جین بینی و دهانشان را با نقاب پارچه ای می پوشانند تا اینکه تضمین کنند که آنها هیچ میکروب و یا حشره ای را با تنفسشان نمی کشند .
بودائیسم رجینیسم سنت های رهبانی باستانی که با سندیت آسمانی و وراها در تضاد بودند، نفوذ زیادی بر هند، فلسفه و جامعه هند داشتند . این دو دین به عنوان اقلیت های مهم مذهبی و آیین های دینی مهمی در اواخر قرن بیستم باقی ماندند . جینیسم به علت فلسفه همدردی با موجودات زنده به طور وسیعی پذیرفته شده است و حدود سه میلیون نفر طرفدار دارد .
5 . زرتشت :) zoroastrianism) زرتشتیان اولیه در قرن دوم به ساحل گجرات در هند رسیدند و بعد از غلبه عرب ها بر ایران تا قرن هفدهم بیشتر آنها در شهر بمبی اقامت گزیدند . آداب و رسوم آیین زرتشت بر مبنای مسئولیت هر مرد و زن در انتخاب بین خیر و شر و احترام به مخلوقات خداوندگار می باشد . مؤسس این مذهب فردی به نام رزتوسرا بود که شش هزار سال قبل از میلاد مسیح در ایران زندگی می کرد . این شخص اولین پیامبر دینی بود که فلسفه ثنویت (اعتقاد به دو گانگی) را بر مبنای تضاد خیر و شر گسترش داد . امروزه، اغلب زرتشتی ها در بمبئی دیده می شوند; جایی که آنها به عنوان پارسی (Parsees) شناخته می شوند . آنها لباس خاص و پرستشگاه ندارند و روزانه پنج بار نیایش می کنند . معمولا سروده های رزتشتی که در متون مذهبی زندا اوستا zenda () Avesta مدون گردیده است، توسط زرتشتیان در خانه ها یا معابد در کنار آتش خوانده می شود . آتش، سنبل قلمرو حقیقت، پرهیزگاری و نظم است . آیین زرتشت و یهودیت که ابتدا ازطریق تاجران و تبعیدیان از غرب به هند وارد شد، پیروان کمی دارد . این دو آیین در ساحل غربی هند متمرکزند .
6 . مسیحیت :(christianity) آیین مسیحیت تقریبا توسط همه فرقه ها معرفی شد . این آیین از طریق سنت توماس به جنوب غربی هند، کرالا رفت و اولین کلیسا را بنا نهاد . عجیب آنکه شانکاراچاریا یک هندوی اصلاح طلب و پیش گو بود که 000/5 سال بعد از سنت توماس در کرالا به دنیا آمد و در منطقه چننای - مدرس امروزی - در تامیل بدرود حیات گفت . بیشتر مسیحیان در هند، کاتولیک هستند (بالای 60%) و اکثریت آنها درجنوب هند، خصوصا کرالا، آنه ها را پرادوش و تامیل نادو می زیند . تقریبا یک سوم مسیحیان هند در کرالا زندگی می کنند و در همه جنبه های جامعه درگیر هستند . برخلاف عقیده عموم، حاکمیت بریتانیا نقشی در اشاعه دین مسیحت در هند نداشت . معمولا میسیونرهای مذهبی تمایل داشتند که افکار عمومی حتی افکار مسیحیان هندی را علیه حاکمیت خارجی جلب کنند . مسیحیان بنگالی در کلکته تا اندازه ای در نواحی خودشان، به عنوان یک مسیونر یا یک اندیشه ساز، دارای اهمیت بودند . عقیده بر این است که آیین مسیحیت با سنت توماس به هند آمده است . او یکی ازحواریون مسیح (ع) بود که سال ها از عمر خود را در جنوب هند گذراند و احتمالا در همان جا بدرود حیات گفت; اما دیگران عقیده دارند که اولین مسیونر مذهبی که به هند وارد شد، باتولومه قدیس بود .
از لحاظ تاریخی، فعالیت مسیونرهای مذهبی با ظهور سنت فرانسیس خاویر در سال 1544 م شروع شد . ابتدا مسیونرهای پرتغالی از او پیروی می کردند و سرانجام مسیونرهای دانمارک، هلند، آلمان و بریتانیای کبیر از او متابعت کردند . در طول قرن هیجدهم و قرن نوزدهم کاتولیک ها و میسیونرهای پروتستانی دکترین مسیحی را در هند تبلیغ کردند و تقریبا نقش مهمی در پیشرفت اجتماعی و آموزش در هند ایفا کردند . بیشتر تاثیرات مدرن در جامعه هند به نقش مسیحیت در هند نسبت داده می شود . مسیونرهای مسیحی به تاسیس مدارس و کالج هایی در سراسر کشور هند پرداختند و پیام ایمان و حسن نیت را دراین کشور اشاعه دادند . مسیحیت و آموزه های آن روشنکفران و متفکران زیادی نظیر مهاتما گاندی را تحت تاثیر قرار داد . امروزه تعداد مسیحیان در هند در حدود سی میلیون نفر است که همه فرقه های مسیحیت را در بر می گیرد .
7 . اسلام :(Islam) هجوم و نفوذ مسلمانان به کشور هند، تقریبا با ظهور دین اسلام همزمان بود . مسلمانان عرب در مقام نخستین مسلمانان این شبه قاره، بازرگانان و دریانوردانی بودند که به صورت کارگران بومی در تجارت خارجی، ت حفاظت حکمرانان هند در ساحل مسالابارمقیم شدند . (6) البته قبل از نزول قرآن بر پیامبر، تاجران عرب برای بازدید به این شبه قاره رفت و آمد می کردند . مسلمانان عرب پیام محمد (ص) را در قرن هفتم میلادی به این شبه قاره آوردند که منجر به نوکیشی خفی از افراد هندو، به دین اسلام شد . البته باید گفت که اسلامی شدن هند پیام نوکیشی توده ها نبود . قرن ها اسلامی شدن هند در این جامعه هند و مذهب برخلاف اشاعه اسلام در خاورمیانه و شمال آفریقا چندین قرن طول کشید . تاراچیز در کتاب تاثیر اسلام در فرهنگ هندو، معتقد است که «مسلمانان مانند مسیحیات شامات از مملکت خود رانده نشدند . تا به هند کوچ کنند، بلکه سرخوش و مغرور از احساس مذهبی تازه و حیثیت و اعتبار یک فاتح پای به هند گذاردند و هنوز قرن نهم پایان نیافته بود که این قرن سرتاسر بخش غربی هند را در اشغال خود داشتند و نیز در میان توده مردم تاثیری عمیق بر جای گذاشته بودند، که قسمتی از آن به خاطر اعتقادات نو و شیوه عبادت آنان بود و باقی به خاطر شور و شوق و تلاشی بود که دیگران را تحت تاثیر قرار داد .» (7)
محمد ابن قاسم در سال 712 ایالت سند را تصرف کرد . البته این واقعه در تاریخ سند به نظر نمی آید - آنچنان که قابل پیش بینی است - تاثیرگذار باشد . با هجوم محمد قزنی در قرن دهم میلادی که به دنبال آن سیلی از مهاجمان از ایران، ترکیه و افغانستان در قرن یازدهم و دوازدهم میلادی به هند آمدند، نیروی عظیمی از اسلام بر هند غالب گشت » . حمله حاکمان مغول در قرن شانزدهم و هفدهم به هند، به اشاعه دین اسلام به این کشور کمک کرد . در این برهه از زمان، اسلام تهاجمی بود . اما تصوف اسلامی یا قدیسان صوفی به اشاعه پیام صلح و دوستی جهان کمک کرد . روح اخوت مقدسین صوفی و موعظه گرانی نظیر کبیر و نانک که روح برادری و اخوت را اشاعه دادند، کمک به سستی نظام طبقاتی کرد نوکیشی مردم هند از دیگر ادیان به دین اسلام اجباری نبود . عده ای از مردم هند با تشویق مسلمانان به دین اسلام گرویدند; و عده ای دیگر برای فرار از مالیات های سنگین و ناعادلانه ای که از غیر مسلمانان به عنوان جزیه گرفته می شد، به دین اسلام گرویدند . برخلاف بودائیسم، جینیسم و آیین سیک که به عنوان شاخه ای از هندوئیسم ظاهر شدند، آداب و رسوم مناسک دینی اسلام نسبت به هندوئیسم منحصر به فرد بود . این دین اقرار به اخوت جهانی و تسلیم در برابر خدای قادر متعال داشت .
در واقع مسلمانان با ورودشان به هند زندگی مسالمت آمیزی را با هندیان شروع کردند . تاراچند معتقد است: «مسلمانان که به هند وارد شدند، آنجا را چون خانه خود ساختند . آنان در میان انبوه هندوها محاصره شدند و بدین لحاظ اقدام به هر گونه مبارزه و دشمنی با آنان غیر ممکن می نمود . رابطه و مشارکت دائمی به تدریج تفاهمی نیز میان هندوان و مسلمانان به وجود آورد .» (8) تعامل بین دو دین هندو و اسلام به ترکیب عناصری از این دو دین تقریبا در هر حوزه ای از زندگی و فرهنگ شد . بعد از یک دوره ابتدایی جنگ و نزاع، امروزه این دو آیین به یکدیگر کمک می کنند و همدیگر را غنی می سازند .
مولود تازه این دو دین «فرهنگ هندو اسلام » خوانده شد و چنان بر روی یکدیگر تاثیر گذاشت که این مسئله را می توان در شیوه های معماری آن دوران (در مساجد، مقابر، قصرهای مسلمانان به سبک هندو اسلامی) در زمینه ادبیات (به این دلیل که سانسکریت دیگر نمی توانست زمینه گسترده در جهت رفع نیازهای عادی فراهم آورد) و در زمینه علوم (هندی ها در ریاضیات و نجوم و طب پیشرفت هایی داشتند و اعراب به آنها مدیون هستند) نظاره گر بود . (9)
هند با 5/101 میلیون مسلمان (1/12 درصد) حداقل چهارمین جمعیت مسلمان را در جهان دارد (بعد از اندونزی با 7/143 میلیون نفر، پاکستان با 124 میلیون نفر و بنگلادش با 103 میلیون نفر) . بعضی از تحلیل گران معتقدند که تعداد جمعیت هند از آمار داده شده در بالا، بیشتر است و این کشور را دومین جمعیت بزرگ مسلمان در جهان می دانند . مسلمانان با این تعداد نفرات، بزرگترین اقلیت دینی در هند محسوب می شوند .
7 - 1 . شیعه در هند
مذهب شیعه زمانی به کشور هند نفوذ کرد که صلاح الدین ایوبی حکومت مصر را به دست گرفت . ایوبیان به علت آزار و اذیتی که به شیعیان، به ویژه پیروان مذهب شیعه اسماعیلی وارد می آوردند، از مصر به کشورهایی نظیر یمن و هند گریختند . علاوه بر این، دو امر دیگر باعث مهاجرت شیعیان به این کشور شد: 1 . به قدرت رسیدن نزاری ها، 2 . استقرار داعی مطلق (10) . با تشکیل حکومت مسلمانان در دکن زمینه نفوذ شیعه امامیه در این سرزمین فراهم شد . شاهان خاندان بهمنی، مذهب اثنا عشریه را مذهب رسمی کشور اعلام نکردند و خود به طور پنهانی پیرو این مذهب بودند . بیچاپور نخستین حکومتی بود که در دکن شیعه را آیین رسمی خود اعلام کرد .» (11) شیعیان روش مسالمت آمیزی برای زندگی با هندیان آغاز کردند و به تدریج در این کشور نفوذ کردند .
شیعیان هند برای پیشرفت و به دست گرفتن بار مسئولیت، کنفرانس سراسری شیعیان را در سال 1325 ه . ق (1907 م) تشکیل دادند . این کنفرانس هر ساله برگزار می شود . این سازمان، سیاسی نیست، بلکه اهداف اجتماعی، مثلا کمک به ایتام و مدارس دارد . نهاد دیگری به نام «کنفرانس سراسری شیعیان هند» وجود دارد . این سازمان معمولا از حزب کنگره طرفداری می کند .
تاریخ حیات فکری شیعیان هند به ورود مهاجران ایران برمی گردد . از پایان قرن هیجدهم شیعیان تولدیافته در هند، به غنی سازی فکری کشور پرداختند . مهاجران ایرانی، آمیزه ای از آثار فکری کشور خود را با فرهنگ جامعه هندی فراهم آوردند . (12)
اکثر شیعیان در نواحی کشمیر، ایالت اوتارپرادش و بنگال زندگی می کنند . در هند حدود چهارصد و چهل مدرسه علمیه شیعیان وجود دارد . همچنین بیش از سی و هشت کتابخانه عمومی و خصوصی شیعیان در این کشور وجود دارد . (13) شیعیان هند یک پنجم جمعیت مسلمانان هند را تشکیل می دهند .
منبع : hawzah.net