دین اسلام
معنا و مفهوم دین
واژه و لغت دین گرچه عربی است ولی در فرهنگ لغات ملل مختلف به معنای حکم، قضا، رسم و عادت، شریعت و مذهب، همبستگی و غیر آن آمده است. و در فرهنگ لغات عربی و استعمال های قرآنی به معنای زیادی از جمله : جزا، حساب، قانون، شریعت، طاعت و بندگی، تسلیم و انقیاد، روش و رویه، توحید و خداپرستی آمده است.
دین در مفهوم و اصطلاح عبارت است از مجموعه بینش ها و عقاید، قوانین و دستورا ت، اخلاق و سنن و آداب زندگی که پیامبر الهی از طرف خداوند برای راهنمایی و هدایت آورده که تمام امور زندگی را تحت پوشش دارد از جمله پرورش انسانها، اداره فرد و جامعه و پاسخگویی به اقتضای آفرینش انسان. دین یک نهضت همه جانبه به سوی تکامل و تعالی انسان است که برگزیدن و عمل به آن متضمن سعادت حقیقی است که سعادت و صلاح دنیوی و حالات بهشتی و کمال اخروی و حیات حقیقی جاودانی او را تامین می کند.دین مقدم اسلام یک برنامه عمومی و همیشگی است که از جانب خدای متعال برای زندگی انسان در دو جهان به سوی خاتم پیغمبران حضرت‌محمد(ص) نازل شده است تا در جامعه بشری به مورد اجراء درآید و کشتی انسانیت را از گرداب جهالت و بدبختی بیرون کشیده و به ساحل نجات و سعادت دو دنیا برساند.
دین در لغت به معنای اطاعت و جزاء و... آمده و اصطلاحاً به معنای اعتقاد به آفریننده‌ای برای جهان و انسان و همچنین دستورات عملی متناسب با این اعتقاد می‌باشد. کسانی که مطلقاً معتقد به آفریننده نیستند « بی‌دین» و کسانی که معتقد به آفریننده برای جهان هستند، « دین‌دار» شمرده می‌شوند اینها (بی‌دینها) جهان را تصادفی و یا صرفاً معلول فعل و انفعالات مادی و طبیعی می‌دانند. بر این اساس ادیان موجود در میان انسانها به حق و باطل تقسیم می‌شوند دین حق آئینی است که دارای عقاید درست و مطابق با واقع بوده، رفتارهایی را مورد توصیه و تأکید قرار دهد که از ضمانت کافی برای صحت و اعتبار برخوردار باشد.
خداوند تعالی در آیه 120 سوره بقره می‌فرماید:
« وَلَن ترضی عنکَ الیَهودُ ولانَصاری حتّی تَتَبِعَ مِلَتَهُم قُل انّ هُدیَ اللهِ هَوَ الهدُی و لَبن اتّبَعتَ اَهَواءهُم بَعَد الَّذی جاءَکَ مِنَ العِلم مَالکَ مِنَ اللهِ من ولیٍ و لانصیرٍ»
ترجمه : « (ای پیامبر ! ) هرگز یهود و نصاری از تو راضی نخواهند شد تا (بطور کامل تسلیم خواسته های آنها شوی و از آیین (تحریف یافته‌ی) آنان پیروی کنی، بعد از آنکه آگاه شده‌ای، هیچ سرپرست و یاوری از سوی خدا برای تو نخواهد بود. همچنین در سوره‌ی صف آیه 6 و می‌فرماید: ( و با زیاد آر هنگامیکه عیسی بن مریم به بنی‌اسرائیل گفت: من همانا رسول خدا به سوی شما هستم و به حقانیت کتاب تورات که مقابل من است تصدیق می‌کنم و نیز شما را مژده می‌دهم که بعد از من رسول بزرگواری که نامش (در انجیل من) احمد است بیاید (قرآنش عالمی را به نور علم حکمت روشن سازد.) چون با آیات و معجزات به سوی خلق آمد گفتند: این سحری آشکار است(6) آیا از آن کسی که به راه اسلام و سعادتش می‌خوانند و او همان دم برخدا افتراء و دروغ می‌بندد در جهان کسی ستمکارتر هست؟ و خدا هم هیچ قوم ستمکاری را هدایت نخواهد کرد . »
پس دین حق امروز فقط دین مقدس اسلام است به صریح آیات و روایات، تعالیم متعالی دین اسلام شامل 3 بخش عقاید اسلام، احکام و دستورات عملی اسلام و بخش اخلاقیات (مسائل روانی) و آداب و سنن اسلامی می‌باشد. که بخش عقاید « اصول» و بخش احکام عملی « فروع دین » نامیده می‌شود و اخلاقیات حلقه اتصال بین این 2 بخش است :
اعتقاد به خدای یگانه اعتقاد به زندگی ابدی هر فردی از انسان در عالم آخرت و دریافت پاداش و کیفر اعمالی که در این جهان انجام داده است و اعتقاد به بعثت پیامبران از طرف خدای متعال برای هدایت بشر بسوی کمال نهایی و سعادت دنیا و آخرت این 3 اصل در واقع پاسخهایی است به اساسی‌ترین سؤالاتی که برای هر انسان آگاهی مطرح می‌شود که: مبداء هستی کیست؟ پایان زندگی چیست؟ از چه راهی می‌توان بهترین برنامه زیستن را شناخت؟ که برخاسته از جهان‌بینی الهی می‌باشد و متن برنامه‌ای که از راه تضمین شده و شناخته می‌شود، همان ایدئولوژی دینی می‌باشد.
عقاید اصلی لوازمات و ملزومات و توابع و تفاضیلی دارد که مجموعاً نظام عقیدتی دینی را تشکیل می‌دهد و اختلاف در اینگونه اعتقادات موجب پیدایش ادیان و فرقه‌ها و نحله‌های مذهبی مختلفی شده است. مانند اعتقاد به تثلیث مسیحی که با توحید وفق نمی‌دهد هرچند مسیحیان درصدد توجید آن بر می‌آیند (در باب نبوت) همچنین اختلاف در کیفیت تعیین جانشین پیامبر که باید از طرف خدا یا از طرف مردم تعیین شود عامل اصلی اختلاف بین شیعه و سنی در اسلام شده است.
چند نکته :
در نظر آئین مقدس اسلام فراگیری اصول مقدس اسلام و عمل به فروع « احکام» و دستورات آن و همچنین آراسته شدن به اخلاقیات و آداب اسلامی بر هر مسلمانی واجب و تکلیف می‌باشد.
جهان بینی‌ها کلاً به دو بخش: الهی (امروز اسلام) و مادی تقسیم می‌شود که پیروان جهان‌بینی مادی در زمان سابق « طبیعی»، « دهری» احیاناً «ملحد»،« زندیق» نامیده می‌شدند و در زمان ما «مادی» و «ماتریالیست» نامیده می‌شوند.
مادّیگری نحله مختلفی و مشهورترین آنها در عصر ما «ماتریالیسم دیالیتیک» است که بخش فلسفیِ مارکیسم را تشکیل می‌دهد.
واژه « اصول دین» را می‌توان به دو معنای عام و خاص بکار برد: اصطلاح عام آن در برابر « فروع دین»و بخش احکام بکار می‌رود و شامل همه عقاید معتبر می‌شود و اصطلاح خاص آن به اساسی‌ترین عقاید اختصاص می‌یابد.
ضرورت دین
با توجه به ربوبیت حکیمانه الهی و نیز توجه به این که انسان قابلیت حیات ابدی و کسب کمالات معنوی و اخروی را در حد اقتضا ظرفیتش که آفریده شده است را داراست، به دین نیازمند است تا او را در پیمودن مسیر حیات سعادتمندانه هدایت و یاری کرده و در عین حال نیازهای دنیوی او را نیز مورد توجه قرار دهد و پاسخ های لازم و مورد نیاز و مورد درخواست او را بدهد؛ و تامین خواسته های مشروع، منطقی و معقول دنیوی اش جزء برنامه های هدایتی اش باشد یعنی دین را از دنیا جدا نداند.
پس، از دلایل ضرورت دین داری انسان ها، نیاز فطری و روحی به دین و خداپرستی است و پاسخگویی به افکار و داشتن عقاید صحیح و همچنین نیازمندی به قوانین جامع و مترقی است لازم به ذکر آنکه انسان خلا عقیده ندارد و دارای اعتقاد است چه صحیح چه ناصحیح قوانین الهی برنامه کامل زندگی مادی و معنوی بوده و به جنبه های دنیوی و اخروی توامان توجه دارد، راز پیدایش بحرانهای شدید روحی و اعتقادی و اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی ، به ویژه در میان انسانهای غرب وشرق همین جدا شدن از دین و اتکاء به عقل حسی و تجربی می باشد که دور از خوشبختی، کمال، صلاح، حیات حقیقی دنیوی و اخروی است.
از علل دیگر نیاز به دین دلیل نیاز انسان به اخلاق و فضائل اخلاقی و آداب و سنن صحیح است و تا به وسیله آن بتواند روابط فردی و اجتماعی را ایجاد و اصلاح کرده و یک زندگی سالم و صحیح داشته باشد و همچنین بتواند در کمالات و معنویات به تعالی برسد.که تمام این آموزه ها در دین وجود دارد. رفتارهای غیر صحیح و غیر انسانی امروز رایج در غرب و شرق و لشکرکشی ها، هجوم ها و حمله ها به کشورهای مظلوم و ستمدیده به ویژه مسلمان (عراق، پاکستان، افغانستان ، فلسطین و ...) نتیجه عدم پایبندی به دین است.
دین امری فطری است:
در مطالب بالا آورده شد که نیاز انسانها به خداپرستی و دین یک نیاز فطری و روحی است. دین با فطرت انسانی هماهنگی کامل دارد و تشریع با تکوین مطابق است چنانچه در آیه فطرت می فرماید:
« فاقم وجهک للدین حنیفاً فطرت الله التی فطر الناس علیها ...»
ترجمه پس روی خود را متوجه آیین خالص پروردگار کن این فطرتی است که خداوند انسان ها را بر اساس آن آفریده است. سوره روم آیه 30
از آثار دین بازگردانیدن انسان از جهل و نادانی، توهش، حیوانیت و نفسانیت و به دانایی، رحمانیت، انسانیت، تکامل و آرامش تعالی و انس و وصل به خدا و القاء الله و عند رب شدن و خلسیفه الهی و در یک مفهوم عبودیت و بندگی خداست.
تاریخ پیدایش ادیان آسمانی:
آنچه که از مدارک اسلامی به دست می آید تاریخ پیدایش دین همزمان با پیدایش انسان است حضرت آدم علیه السلام اولین پیامبر خدا و منادی توحید و یگانه پرستی است و کفر، شرک، نفاق، هواپرستی ، دنیا پرستی، شیطان پرستی، بت پرستی و ... همگی در اثر تبعیت نفس و شیطان است که با گزیدن طاغوت و غیر خدا و تحریفات، اعمال سلیقه ها ، نفسانیت ها، اغراض فردی و گروهی پدید آمده است.
ادیان توحیدی یا ادیان آسمانی و حقیقی دارای سه اصل کلی مشترک می باشند: اعتقاد به خدای یگانه اعتقاد به زندگی ابدی در عالم آخرت و دریافت پاداش و کیفر اعمال در آن جهان و اصل اعتقاد به بعثت پیامبران از طرف خدای متعال برای هدایت بشر به سوی کمال و سعادت دنیا و آخرت. البته 2 اصل عدل و امامت از اصول تشییع (یگانه مذهب حق) حاضر است.
این سه اصل بالا ( توحید، معاد و نبوت) پاسخ های اساسی ترین سوالات هر انسان آگاه است که : 1- مبدا و خالق و مدیر و مدبر عالم کیست؟ 2- پایان زندگی چیست؟ 3- از چه راهی می توان بهترین برنامه زیستن را شناخت؟
متن برنامه ای که از راه تضمین شده وحی شناخته می شود همان ایدئولوژی دینی است که برخاسته از جهان بینی الهی است. عقاید اصلی لوازم و ملزومات و توابع و تفاصیلی دارد که مجموعه نظم عقیدتی دین را تشکیل می دهد. علماء شیعه اصل عدل و امامت را از اصول دیگر دین شمرده است.
دین اسلام دین جامع و کامل و یگانه دین حق
دین اسلام برنامه عمومی، همیشگی، جامع، کامل زندگی دو جهان است که از جانب خداوند تبارک و تعالی به سوی پیامبر خاتم حضرت محمد (ص) نازل نموده است.
قرآن کریم تنها کتاب دست نخورده است که تمام آیات آن بدون کم و کاست وحیانی بوده و توسط جبرئیل بر پیامبر خاتم (ص) نازل گردیده است. بر اساس اعلام صریح قرآن کریم به عنوان مطمئن ترین سند دینی نه تنها دین حق و خالص از جمیع جهات، وجود دارد بلکه گروندگان به ادیان و مذاهب مختلف دیگر موظفند در پی یافتن و گرویدن به دین حق و خالص باشند و به هر دین و مذهبی بدون تحقیق و حصول اطمینان از حقانیت و درستی نگروند.
در حال حاضر طبق تمام ادله صحیح فقط دین اسلام آن جامعیت و کامل بودن مطلق بودن، حقانیت و خالص بودن ، مانع بودن و رساندن انسان به کمال و تعالی را داراست و پیروان ادیان الهی قبلی منسوخ شده باید به دین اسلام در آیند جامعیت و کمال مطلق آیین جهانی اسلام بر همگان ثابت گردید دینی که توانایی لازم و کافی در پاسخگویی به نیازهای همه جانبه مادی و معنوی و دنیوی و اخروی انسان را دارا است. دین الهی در مراحل و سیر زمانی تکامل خود به اسلام ختم شد. و ادیان قبل از اسلام نسخ شده می باشند. پیامبران قبل از خاتم به پیروان خود نوید آمدن پیامبر خاتم را داده و به آنها دستور گرویدن به اسلام را و قرآن را داده بودند. خداوند تبارک و تعالی دین اسلام را بر پیامبرش حضرت محمد صل الله علیه و آله نازل کرده و امامت و ولایت رهبری، اداره جامعه اسلامی ، قضاوت و کلیه مناسب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم جز نبوتش را (بعد از ایشان) به 12 معصوم و ائمه اطهار سلام الله علیه اجمعین سپرده است.
منبع:asfatemi.