اسلام به همه ادیان توحیدی احترام میگذارد
«بگو ای اهل کتاب، بیایید بر سر سخنی که میان ما و شما یکسان است بایستیم که جز خدا را نپرستیم و چیزی را شریک او نگردانیم و برخی از ما، برخی دیگر را به جای خدا به خدایی نگیرد.»(سوره آل عمران ایه 64)
این روزها جهان در تب و تاب هزاره سوم میلادی و ایام میلاد پیام‌آور صلح و دوستی و نویدبخش سلامت روح و اندیشه انسان یعنی عیسی روح‌الله است.
در عین حال با توجه به نامیده شدن سال 1378 به عنوان سال حضرت امام خمینی کسی که فریاد بیداری مظلومان را سر داد و خواستار گسترش عدالت و رفع ظلم و ستم در جهان گردید و همچنین مطرح شدن بحث گفتگو میان تمدنها توسط رئیس جمهور محبوب ایران که یکی از راهکارهای این بحث، گفتگو میان ادیان الهی است و نظر به اهتمامی که اقلیتهای دینی به خصوص مسیحیان در جامعه امروز ایران در امور مختلف دارند و همچنین اندیشه و دیدگاه حضرت امام به عنوان بنیانگذار یک انقلاب تاریخی و نهضت دینی نسبت به اقلیتهای دینی بررسی‌ای در این زمینه تقدیم می‌شود.
قابل ذکر است که در این مقاله بیشتر به دیدگاه امام خمینی در مورد مسیحیان پرداخته شده است و جا دارد که اندیشه‌های والای امام در مورد اقلیتهای دینی دیگر نیز مورد بررسی و توجه بیشتر قرار گیرد.
* * *
از نظر دین مبین اسلام تمام ادیان الهی برای برقراری پیوند میان انسان و خداوند.
متعال و نجات و هدایت او آمده‌اند.
پیامبران عظیم‌الشأن الهی نیز همه برای دعوت انسان به سوی خداوند و گسترش عدالت برانگیخته شده‌اند و چون هدف نهایی همه یکی است، هیچکدام دیگری را رد نکرده، بلکه پیامبران پیش از خود را تصدیق کرده، به آمدن پیامبری پس از خود، نوید داده‌اند.
از دیدگاه اسلام تمام سنتهای الهی از ابتدا تاکنون در قالب احکام شریعت توسط پیامبران الهی برای نجات انسان آورده شده است. به همین دلیل است که خداوند متعال می‌فرماید: «کسانی که ایمان آوردند و کسانی که ایین یهود و مسیحیت و صابئین را برگزیدند، اگر به خدا و روز باز پسین ایمان داشته باشند و عمل صالح به جای آورند، خدا به آنها پاداش نیک می‌دهد و نه بیمناک شوند و نه غمگین گردند.» (سوره بقره، ایه 63)
همچنانکه در ایات فوق ملاحظه می‌گردد بینش دین مبین اسلام در مورد ادیان الهی دیگر نشأت گرفته از همان سنتهای توحیدی است.
در عین حال در تاریخ اسلام نیز شاهد هستیم که بزرگان دین اسلام همواره بر احترام به آزادی و حرّیت پیروان دیگر ادیان تأکید می‌کردند و مسلمانان هم با همین نگاه به آنان می‌نگریستند. امام خمینی نیز به عنوان پرورش یافته مکتب توحید در مورد پیروان دیگر ادیان الهی دیدگاههای عمده‌ای دارند:
- همه پیامبران، برای رهایی بشر از تنگنای طبیعت و مهار نفس سرکش انسان آمده‌اند.
- سعادت واقعی انسان، در گرو ایمان آوردن به پیامبران تأمین می‌شود.
- پیامبران هیچ یک با یکدیگر اختلافی نداشتند و اگر تفاوتی در شرایع آنها به چشم می‌خورد، به سبب نیازهای زمانی و شرایط خاص بوده است.
- درکنار هر پیامبر، طاغوتی، و پس از او کسانی بوده‌اند که حقیقت دین او را مسخ می‌کرده‌اند. یکی از دلایل بعثت پیامبران متعدد، پاکسازی ادیان گذشته از تحریفات بوده است.
- اسلام به همه ادیان توحیدی احتراممی‌گذارد.
- دولت اسلامی خود را موظف می‌داند که حافظ امنیت، آزادی عقیده و برگزاری مراسم دینی پیروان دیگر ادیان الهی بوده، برای ایشان حقوق یکسان با شهروندان مسلمان و مشارکت فعال در ساختن جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند را فراهم سازد.
گوشه‌ای از پیام حضرت امام خطاب به مسیحیان جهان:
«خوشا به حال آنانکه گرسنه و تشنه عدالتند، از آن رو که سیر نخواهند شد. (انجیل متی)
عید سعید میلاد مسیح پیامبر عظیم‌الشأن که برای طرفداری مظلومان و برقراری عدل و رحمت مبعوث و با گفتار آسمانی و کردار ملکوتی خود ظالمان و ستمکاران را محکوم و مظلومان و مستضعفان را پشتیبانی فرمود بر ملتهای مستضعف جهان و ملّت مسیح و مسیحیان هم میهن مبارکباد. هان ای پدران کلیسا و روحانیون تابع حضرت عیسی به پا خیزید و از مظلومان جهان و مستضعفان گرفتار در چنگال مستکبران پشتیبانی کنید و برای رضای خدا و پیروی دستور حضرت مسیح یکبار ناقوسها را در معابدتان به نفع مظلومان ایران و محکوم نمودن ستمگران به صدا درآورید.
خوشا به حال آنانکه گرسنه و تشنه عدالتند و از بهر عدالت زحمت می‌کشند و وای به حال آنانکه برخلاف دستور عیسی
مسیح و برخلاف دستور همه پیامبران به نفع ظالمان و جاسوسان و پایمال کنندگان حقوق ملّتها زحمت می‌کشند. و ای ملت مسیح و پیروان عیسی روح‌الله به پا خیزید و از شرافت عیسی مسیح و ملت عیسوی دفاع کنید و اجازه ندهید دشمنان تعلیمات آسمانی و مخالفان دستورات الهی ملت مسیح و روحانیت عیسی را به خلقهای مستضعفه جهان بد معرفی کنند.
هان ای پدران کلیسا به پا خیزید و عیسی مسیح را از چنگال این دژخیمان نجات دهید که آن پیامبر بزرگ از ستمگری که دین را وسیله ظلم، و دعا را وسیله رسیدن به مسند ستمگری به بندگان خدا قرار می‌دهد بیزار است که دستورهای آسمانی همه برای نجات مظلومان از ملکوت نازل شده‌اند. و ای مستضعفان جهان برخیزید و هم پیمان شوید و ستمگران را از صحنه برانید که زمین از خداست و وارث آن مستضعفانند.»
1. جایگاه ادیان الهی در اندیشه امام خمینی: حضرت امام خمینی در تمام پیامها و سخنرانیهایشان به این نکته مهم اشاره دارند که تمام ادیان الهی برای تربیت روح انسان آمده‌اند. و این مشخصه یعنی تربیت روح را ما فقط در ادیان الهی می‌بینیم. از دیدگاه ایشان که دیدگاه یک متفکر برجسته دینی و عالم اسلامی است ادیانی که در قرآن کریم از آنها نام رفته است ادیان الهی محسوب می‌شوند. ایشان همیشه در مورد این ادیان الهی با دیده احترام و تکریم نگریسته‌اند و این موضوع در تمام سخنان و همچنین رفتار ایشان هویداست. «ما نسبت به مسیحیان و مذهبشان احترام فراوان قائلیم. آنها می‌توانند آزادانه در کشور ما زندگی کنند. یهودیان و تمام اقلیتهای مذهبی دیگر نیز می‌توانند در نهایت آزادی در کشور زندگی کنند و ما رفتار محترمانه و موقری با آنها خواهیم داشت.»
به نظر امام خمینی آنچه که در وجود انسان قابل تکریم و همچنین اهمیت است، سرشت پاک و روح بی‌آلایش اوست و هرکس که دارای چنین روحی است انسانی است والا.
در اندیشه حضرت امام پیامبران الهیجایگاهی فوق‌العاده و بسیار والا دارند و همواره به پیامبران بزرگ الهی همچون موسی و عیسی با دید تکریم و تعظیم می‌نگرند. علی‌الخصوص در مورد حضرت عیسی(ع) که همیشه از ایشان به عنوان طرفدار مظلومان و برقرار کننده عدل و کسی که گفتاری آسمانی و کرداری ملکوتی دارند نام برده‌اند. و همیشه از حمایت حضرت مسیح(ع) از مظلومان به عنوان شاخص تعلیمات آن حضرت نام می‌برند و ایشان را موجودی سراسر معجزه می‌دانند.
«عیسی مسیح همه چیزش معجزه بود، معجزه بود که از یک مادر باکره متولد شد، معجزه بود که در مهد سخن گفت، معجزه بود که برای بشر صلح و صفا و روحانیت آورد، همه معجزه، همه انبیاء معجزه هستند و همه برای ساختن بشر آمده‌اند، همه می‌خواهند که بشر به راه مستقیم الهی سیر کند و همه می‌خواهند که تمام افراد بشر در صلح و صفا و برادری زیست کنند، این وظیفه مأمورین الهی است که در دنیا آمده‌اند، برای آنکه بشر را از این عالم به عالم بالا ببرند.»
همچنین ایشان معتقدند که ما به تمام پیروان ادیان الهی در هر جایی از جهان که باشند احترام می‌گذاریم.
در عین حال حضرت امام این نکته را نیز تذکر می‌دهند که جدا شدن از اندیشه‌های الهی دین به شدت خطرناک بوده و باعث ضعف و تفرقه می‌گردد. ایشان به تمام روحانیون ادیان مختلف توصیه می‌کنند که پیرو اندیشه‌های راستین پیامبران الهی باشند و گرفتاریهای بشر را ناشی از همین دوری از راه حقیقی می‌دانند.
منبع:ensani